کارخانههای بتن برای ساخت بتن در زمستان و هوای سرد باید به چند نکته توجه داشته باشند تا بتن خوب و مناسبی را برای مقابله با یخبندان ارائه نمایند. در این مطالب به به بررسی این نکات بر مبنای آیین نامه های آبا و ACI و همچنین روشهای گرم کردن بتن خواهیم پرداخت.
نکات لازم برای کارخانه ها برای تولید بتن در هوای سرد
- اگر این احتمال میرود که بتن درخواستی توسط مشتری قرار است در شرایط ذوب و یخبندان قرار خواهد گرفت، بهتر است از مواد حباب هوا ساز بتن استفاده گردد. این اتفاق در فصل زمستان در شهرهای کویری، بیشتر اتفاق میافتد.
- یکی از نکات مهم در هوای سرد برای تولید بتن، کاهش میزان آب به سیمان تا حد ممکن میباشد. این کار با افزودن روان کننده به بتن در بچینگ و یا پایین در نظر گرفتن اسلامپ در بچینگ و افزودن روان کننده در محل پروژه امکان پذیر میباشد.
- دمای بتن بلافاصله پس از تولید در کارخانه باید الزامات جدول 7-7 آیین نامه آبا را برآورده کند. برای این کار باید دمای بتن در فصل سرما افزایش یابد. در ادامه روش های گرم کردن بتن در محل تولید را بیان خواهیم کرد.
روشهای افزایش دمای بتن در بچینگ
برای گرم کردن بتن در فصل زمستان روش های مختلفی وجود دارد راحتترین روش گرم کردن مصالح بتن است و راحتترین مصالح برای گرم شدن، آب میباشد.
- گرم کردن آب بتن: راحتترین کار برای گرم کردن بتن، گرم کردن آب بتن است؛ چرا که آب هم سهلتر گرم میگردد و هم قابلیت گرم شدن به صورت یکنواخت را دارد (اما سیمان و سنگدانه را نمیتوان به طور یکنواخت گرم کرد) و هم ظرفیت گرمایی بالایی دارد و گرما را دیرتر از دست میدهد. برای گرم کردن آب بتن باید سه نکتهی زیر مورد توجه قرار گیرد:
- آب نباید بیش از 80 درجه گرم شود، زیرا ممکن است باعث گیرش نهایی سیمان شده و کلوخههای سیمان را در بتن بوجود آورد.
- در صورت گرم کردن آب بهتر است ترتیب اختلاط به این صورت باشد که: ابتدا سنگدانه و 75 درصد از آب به میکسر اضافه گردد تا دمای مخلوط تعدیل گردد و سپس سیمان به همراه 25 درصد از آب به میکسر اضافه شود.
- در صورت استفاده از مواد حباب هوا ساز بتن باید مقدار هوای بتن تازه در محل پروژه کنترل شود زیرا آب گرم ممکن است بر عملکرد حباب هواساز بتن تاثیر بگذارد و میزان هوای بتن بیش از حد مد نظر شود.
- گرم کردن سنگدانهی بتن: بعضی اوقات که دمای هوا زیر منفی ۴ درجه است فقط با گرم کردن آب نمیتوان بتن را به دمای مطلوب در زمستان رساند و علاوه بر گرمایش آب، نیاز است تا سنگدانه ها را نیز گرم کنیم به عنوان مثال در دمای منفی ۴ درجه اگر آب را تا ۶۰ درجه سانتیگراد گرم کنیم و سنگدانه را تا ۱۵ درجه سانتی گراد گرم نماییم، معمولا می تواند پاسخگوی دمای بتن طبق الزامات آیین نامه آبا باشد.
نکته قابل توجه این است که اگر برف و یخ روی سنگدانه ها وجود داشت حتماً باید قبل از از افزودن سنگدانه ها به بتن برف و یخ را از بین برد زیرا هم نسبت آب به سیمان را تغییر می دهد و هم ممکن است درون بتن گپ و حفره ایجاد نماید.
برای گرم کردن سنگدانه دو روش پرکاربرد وجود دارد:- گردش بخار در لوله + کشیدن برزنت روی سنگدانهها: مزیت این روش این است که هم حرارت مستقیم به سنگدانه ها نمی رسد و هم حرارت به صورت نسبتاً یکنواخت، به سنگدانهها میرسد.
- وارد کردن بخار مستقیم به سنگدانهها: این روش نیز برای گرم کردن سنگدانه ها استفاده می شود و بیشتر در بچینگ های فیدری قابل اجرا می باشد در این روش باید به تغییر درصد رطوبت سنگدانه توجه کرد و آن را در در محاسبات طرح اختلاط لحاظ نمود.
نکته: سنگدانه ها نباید بیش از حد گرم شوند چرا که ممکن است است میزان آب به سیمان، هوای بتن و تغییرات اسلامپ را تحت الشعاع قرار دهند و محاسبات قبلی را به هم بریزند.
تجربهی شخصی و پیشنهاد من
تجربه شخصی و پیشنهاد بنده برای ساخت بتن در هوای سرد این است که بهترین نتیجه را میتوان از طریق کاهش آب به سیمان به دست آورد به این صورت که اسلامپ بتن در بچینگ پایین در نظر گرفته شود و در محل پروژه برای سهولت پمپاژ از روان کننده استفاده گردد (البته کارخانه های بتن برای ارتقاء سطح کیفیت باید پذیرای هزینه ناشی از افزودن روان کننده بتن باشند)
در مواقع خاص می توان از زودگیر بتن نیز در کنار کاهش آب به سیمان آن بهره مند شد.