بتن سبکدانهی سازهای یکی از بتن های جذاب برای سازندگان سازهها میباشد. این نوع بتن میتواند وزن مردهی سازه را کاهش دهد و به همین دلیل از نظر اقتصادی میتواند بسیار مقرون به صرفه باشد. اما تولید بتن سبکدانهی سازهای نیازمند دانش فنی و تکنولوژی بالاتری به نسبت بتن معمولی میباشد.
یکی از راهکارهای رسیدن به بتن سبک، استفاده از سبکدانهها در بتن میباشد. اما استفاده از سبکدانه در بتن مشکلاتی را نیز به وجود میآورد. یکی از این مشکلات کاهش مقاومت بتن است؛ معضل دیگری که در تولید بتن سبکدانهی سازهای وجود دارد احتمال جداشدگی و آب انداختگی به دلیل وجود سنگدانهی سبک در بتن میباشد. این مشکلات را میتوان با استفاده از برخی افزودنیها در بتن جل کرد. در ادامه به معرفی 3 افزودنی پر کاربرد در بتن سبکدانهی سازهای میپردازیم.
پوزولانها در بتن سبکدانه
یکی از مواد پر کاربرد در بتن سبکدانهی سازهای پوزولانها هستند. پوزولان ها مواد مکمل سیمانی هستند که آیین نامههای مختلف دنیا برای تولید بتن سبکدانهی سازهای آنها را لازم دانستهاند. طبق استاندارد ACI 213R Guide for Structural Lightweight-Aggregate Concrete، سه تا از بهترین پوزولانها برای تولید بتن سبکدانه، مواد زیر میباشند:
- دودهی سیلیسی (Silica Fume)
- خاکستر بادی (Fly Ash)
- متاکائولین
این مواد دو تاثیر مهم روی بتن سبکدانه دارند:
- سبک سازی بتن: وزن مخصوص این مواد از سیمان کمتر است و با افزودن این مواد به جای بخشی از سیمان، بتن سبک تر خواهد شد.
- جلوگیری از جداشدگی سبکدانه: به طور کلی با افزودن مواد پودری به بتن، قوام بتن افزایش مییابد و با افزایش قوام و لزجت بتن، خطر جداشدگی و آب انداختگی در بتن کاهش مییابد.
فوق روان کنندهها در بتن سبکدانه
استفاده از فوق روان کننده ها (Mid Range Water Reducer) و ابر روان کننده ها (High Range Water Reducer) در بتن سبکدانهی سازهای به دلیل 3 تاثیر مهمی که روی بتن دارد، امری ضروریست:
- افزایش مقاومت بتن با کاهش نسبت آب به سیمان در بتن
- افزایش قوام بتن با کاهش میزان آب بتن
- افزایش دوام بتن با کاهش نسبت آب به سیمان در بتن (در برخی سازهها مانند پلها و سازههای دریایی، آب به سیمان باید زیر 0.45 باشد)
حباب هواساز در بتن سبکدانه
مواد هوازای بتن یا حباب هواساز بتن (Air Entraining Admixture)، در بتنهای سبکدانهی سازهای به دو منظور استفاده میگردد:
- افزایش کارایی بتن بدون جداشدگی و آب انداختگی
- افزایش دوام بتن در برابر سیکل ذوب و یخبندان (البته این مورد در شرایط خاص شاید مد نظر باشد)
لازم به ذکر است که از این مواد به همان دلایل فوق که ذکر گردید در تولید بتنهای با کارایی بالا (High Performance Concrete) نیز استفاده میگردد.