ضد یخ بتن و زودگیر بتن چه تفاوت هایی دارند؟

یکی از سوالاتی که در جامعه‌ی مهندسی وجود دارد این است که : آیا کلمه‌ی ضد یخ بتن صحیح است؟ و یا اینکه ضد یخ برای بتن وجود دارد؟ برای پاسخ به این سوال 4 آیین نامه معتبر دنیا را مورد بررسی قرار دادیم تا با توجه به تعاریف و نکاتی که در این آیین نامه ها وجود دارد بتوانیم تعریف دقیقی از ضد یخ بتن، زودگیر بتن و زودسخت کننده بتن ارائه نماییم.

بررسی آیین نامه‌های مرتبط با ضد یخ بتن

در این بررسی 4 آیین نامه‌ی آبا 1400، EN 934-part 2، ACI 306 و ISO 19596 را مورد بررسی قرار دادم:

کلمه ضد یخ بتن در آیین نامه آبا 1400

در آخرین نسخه‌ی آیین نامه آبا 1400 ذکر شده که استفاده از کلمه‌ی ضد یخ اشتباه است. اما در جای دیگر در تفسیر این آیین نامه که به همراه خود آیین نامه منتشر شده است کلمه‌ی زودگیر را در عرف معادل ضد یخ بتن دانسته و این مطلب را پذیرفته است.

ضد یخ بتن در استاندارد EN934-part 2

این استاندارد مرجع استاندارد ISIRI 2930 ایران می‌باشد، در واقع استاندارد 2930 ترجمه‌ی این استاندارد می‌باشد. در این استاندارد دو عبارت زودسخت کننده بتن (Hardening Accelerating Admixture) و زودگیر کننده بتن (Set Accelerating Admixture) به عنوان افزودنی بتن به رسمیت شناخته شده است.

ضد یخ بتن در استاندارد ACI 306 + ACI CT18

در قسمت scope استاندارد ACI 306 کلمه ضد یخ بتن (Antifreeze Admixture) آورده شده و در انتهای همین استاندارد اینطور این کلمه تعریف کرده شده که: ضد یخ بتن ماده ایست که نقطه‌ی انجماد آب بتن را کاهش می‌دهد.

نکته: در لغتنامه ACI CT18 (Terminology)، کلمه‌ی Antifreeze Admixture مشاهده نشد و در واقع انجمن بتن آمریکا کلمه ضد یخ را خیلی به رسمیت نمی‌شناسد.

عبارت ضد یخ بتن در استاندارد ISO 19596

استاندارد ایزو در زمینه افزودنی های زودگیر بتن کامل ترین استاندارد می‌باشد. این استاندارد هر سه عبارت زودگیر بتن (Set Accelerating Admixture)، زودسخت کننده بتن (Hardening Accelerating Admixture) و ضد یخ بتن (Antifreeze Admixture) را به رسمیت شناخته و این عبارت ها را تعریف کرده است.

در ادامه به تعریف دقیق ضد یخ بتن، زودگیر بتن و زود سخت کننده بتن طبق آیین نامه ها خواهیم پرداخت.

تعریف ضد یخ بتن

ضد یخ بتن به ماده‌ای گفته می‌شود که نقطه‌ی انجماد آب بتن را کاهش می‌دهد و از یخ زدن آب درون بتن در هوای سرد جلوگیری می‌کند. این ماده می‌تواند بر پایه‌ی شیمیایی پلی هیدروکسی آمین، هیدرو اتوکسی آمین و اتیلن گلایکول باشد.

تعریف زودگیر کننده بتن

زودگیر کننده بتن ماده‌ایست که زمان گیرش بتن یعنی زمان آغاز تغییر حالت بتن از خمیری به سخت و صلب رو کاهش میدهد. این مواد میتواند بر پایه های شیمایی کلسیم فرمات، کلسیم آلومینات، نیترات کلسیم و … باشد.

تعریف زود سخت کننده بتن

زود سخت کننده بتن ماده‌ی افزودنی بتن است که باعث تسریع روند کسب مقاومت بتن در سنین اولیه می‌گردد.

نکته: زود سخت کننده بتن می‌تواند زودگیر کننده بتن هم باشد.